نوار عصب و عضله چیست؟

نوار عصب و عضله یا الکترومیوگرافی، نوعی تست تشخیصی تخصصی است که به سنجش سلامت و عملکرد عصبهای محیطی بدن مانند دست و پا، می پردازد. عصبهای بدن مانند سیمهای نازک عبور دهنده جریان برق هستند که از مغز و نخاع منشا می گیرند و به سایر نقاط بدن می روند. نوار عصب و عضله فعالیت این رشته ها را بررسی می کند. و از نتایج ان برای ارزیابی بیمار استفاده میشود.

تست نوار عصب و عضله یا الکترومایوگرافی (EMG)، یک تست تشخیصی است که وضعیت سلامت عضلات و سلول های عصبی که آن ها را کنترل می کند، را ارزیابی می کند. این سلول های عصبی، نورون های حرکتی نامیده می شوند. آن ها سیگنال های الکتریکی را که باعث انقباض و شل شدگی عضلات می شود، منتقل می کنند. نوار عصب و عضله ، این سیگنال ها را به نمودار یا اعداد، ترجمه می کنند و به پزشکان در تشخیص کمک می کند.

دلایل استفاده از نوار عصب و عضله

به چند دلیل توصیه می‌شود از نوار عصب عضله برای درمان بیماری‌هایی که توسط آن بهبود می‌یابند، استفاده شود، این دلایل شامل موارد زیر است:

1.بیماری‌هایی مثل دیابت که باعث ایجاد التهاب عصبی در بدن می‌شوند و علائمی شبیه به دیسک ایجاد می‌کنند، جراحی دیسک نه تنها موثر نخواهد بود بلکه باعث بدتر شدن بیماری می‌شود، بررسی نوار عصب عضله به افتراق این حالات کمک می‌کند.

2.تست نوار عصب عضله علاوه بر نشان دادن شدت آسیب، محل درگیری عصب را نیز نشان می‌دهد و کمک بسیاری به پزشک می‌کند تا به راحتی بتواند تصمیم بگیرد که بیمار طی عمل جراحی درمان شود یا با همان درمان‌های غیر جراحی برای بهبود بیمار تلاش کند.

3.از دیگر علل‌های شایع بین بیماران، ضایعات مربوط به دیسک گردن و کمر است که بدون شک نوار عصب عضله در تشخیص و درمان این مشکلات نقش اساسی دارد و بیماران با مراجعه به کلینیک و انجام تست از این مشکلات رهایی می‌یابند.

برای تست نوار عصب عضله می‌توانیم برای گرفتن موج حسی، عصب را در یک محل تحریک کنیم و سپس نتیجه را از روی پوست به ثبت برسانیم. برای بررسی الکترو دیاگنوستیک اغلب از این تست استفاده می‌شود که شامل موارد زیر است:

Electro_ myography - الکترومیوگرافی که به نوار عضله معروف است.

Studies NCS nerve conduction - مطالعه هدایت عصبی که به نوار عصبی معروف است.

از این نوع تست‌ها در بیماری‌هایی مثل سندروم تونل کارپال یا سندروم فشار به عصب آشنا در مچ دست و همچنین بررسی سیاتیک، بررسی تاثیر دیابت روی اعصاب، درد گردن و بررسی آسیب عصب بعد از ضرباتی که به اندام وارد می‌شود و دیگر بیماری‌ها استفاده می‌شود.

این تست باید حتما توسط متخصص طب فیزیکی و توانبخشی مغز و اعصاب صورت گیرد

نوار عصب عضله چگونه انجام میشود؟

برای توضیح نحوه و روش چگونگی انجام تست ابتدا لازم به ذکر است که این تست از مراحل مختلفی تشکیل شده، اما ۲ مرحله اصلی آن عبارتند از:

بررسی هدایت عصبی - بررسی عضله

در قسمت بررسی هدایت عصبی، پزشک به اعصاب شما تحریک الکتریکی وارد می‌کند اما در قسمت بررسی عضله، سوزنی در قسمت‌های متفاوت عضلات شما داخل می‌شود. اما در این قسمت هیچ دارویی در بدن تزریق نخواهد شد.

از الکترو مایوگرافی برای بررسی عارضه‌هایی مثل فشار روی عصب به ویژه در بازو، آرنج یا مچ دست استفاده می‌شود. برای انجام این تست یک الکترود سوزنی در عضله وارد و از این طریق فعالیت الکتریکی عضله ثبت می‌شود.

نوع موج ایجاد شده روی صفحه مانیتور نمایش داده می‌شود و صدای موج جهت تشخیص بکار می‌رود.

بعد از قرار دادن الکترود از بیماران می‌خواهند که عضله خود را ابتدا به مقدار بسیار کم و سپس با درجات بالاتری منقبض کنند، در نتیجه امواج متفاوتی به دست می‌آید.

ممکن است در حین فرو رفتن سوزن کمی درد در پوست احساس شود که موقتی است و همچنین ممکن است پس از خروج سوزن‌ها از پوست، جای آن‌ها تا مدتی سوزش داشته باشد.

اگر داروهای رقیق کننده خون مصرف می‌کنید یا مشکل ریوی دارید و به علت وجود بیماری در بدن شما عفونت به مقدار زیاد هست، باید حتما با پزشک خود در میان بگذارید.

از هدایت عصبی برای بررسی عملکرد عضله که باعث تولید الکتریسیته در بدن می‌گردد، استفاده می‌شود. این تست‌ها توسط متخصص اعصاب یا فیزیوتراپ انجام می‌پذیرد.

سوزن‌های بسیار نازک و ظریفی از طریق پوست به داخل عضله فرستاده شده و از طریق این سوزن‌ها، امواج الکتریکی تولید شده به وسیله عضله به دستگاه مخصوصی ارسال می‌شود. سپس دستگاه این امواج الکتریکی را جمع‌آوری و تقویت می‌کند و سرانجام آنها را ثبت می‌کند.

در این روش نوار چسب عضله تست کننده، چسب‌های مخصوصی را در نقاط متفاوتی از بدن قرار می‌دهد. این نقاط مسیرهای مورد مطالعه ما را نشان می‌دهد.

در زیر این چسب‌ها تکه فلزی قرار دارد که توسط سیمی به دستگاه متصل شده و الکترودها را جمع‌آوری می‌کند و اطلاعات الکتریکی از سطح پوست را ثبت می‌کند.

دستگاه نوار عصب عضله توسط یکی از الکترودها، یک جریان الکتریکی ضعیف را وارد پوست می‌کند، این جریان بعد از پوست به عصب وارد شده و در طول آن به مسیر خود ادامه می‌دهد.

زمانی که به الکترود بعدی می‌رسد، جریان الکتریکی را دریافت کرده و ثبت می‌کند. دستگاه مدت زمان امواج الکتریکی طی شده از نقطه اول تا نقطه دوم را بررسی می‌کند.

نوار عصب و عضله برای تشخیص چه بیماری هایی کاربرد دارد؟

زمانی که ستون فقرات و مفاصل بین آن در اثر کهولت سن یا آسیب دیدن، تخریب شود.

دیسک گردن و کمر:

فتق یا بیرون‌دیگر نکته ای که در پاسخ به سوال نوار عصب و عضله چیست، باید بدانید این است که این تست با NCS یا بدون آن انجام می شود. اطلاعاتی که هر کدام می دهند، مکمل هم هستند و وقتی به ‌صورت مجموعه ‌ای بررسی می‌ شوند، تصویر جامع ‌تری نسبت به یک آزمون به تنهایی (به جز در موقعیت‌های خاص) ارائه می ‌دهند.

بیماری‌نوار عصب و عضله تشخیص می دهد که آیا ضعف یا بی حسی عضلانی به دلیل اختلال سیستم عصبی یا آسیب به عصب متصل به عضله است یا خیر. همچنین این دو آزمایش با هم تشخیص می دهند که آیا شما یک اختلال عضلانی یا یک اختلال عصبی دارید یا خیر. برخی از مثال های رایج عبارتند از:

اختلالات عضلانی پیشرونده مانند دیستروفی عضلانی و پلی میوزیت؛

اختلالاتی که بر اتصالات عضلانی و عصبی تاثیر می گذارد، مانند میاستنی گراویس، سندرم لامبرت ایتون، و سندرم گیلن باره؛

اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، بیماری که بر سلول های عصبی در مغز و نخاع تاثیر دارد؛

اختلالات اعصاب محیطی که در اثر آسیب به سیستم عصبی محیطی، اعصاب خارج از مغز و نخاع، مانند نوروپاتی محیطی و سندرم تونل کارپ ایجاد می شوند؛

اختلالات ریشه عصبی مانند سیاتیک، رادیکولوپاتی (فشرده شدن عصب) و فتق دیسک.

همچنین در ادامه پاسخ به سوال نوار عصب و عضله چیست باید بگوییم که این تست برای نظارت بر شرایط خاص مانند موارد زیر استفاده می شود:

• سندرم تونل کارپال؛
• سیاتیک؛
• نوروپاتی دیابتی؛
• سندرم لامبرت ایتون؛
• میاستنی گراویس؛
• بیماری شارکو ماری توث؛
• فتق دیسک؛
• فلج بل؛
• دیستروفی عضلانی؛
• سندرم گیلن باره؛

آزمایش الکترومیوگرافی چقدر طول می کشد؟

دیگر نکته در بررسی اینکه نوار عصب و عضله چیست، مدت زمان آزمایش است. متناسب با شرایط مورد ارزیابی و یافته های مطالعه، آزمایش EMG معمولا بین 30 تا 90 دقیقه طول می کشد. سپس گزارشی برای پزشک شما ارسال می شود که شامل یافته ها و تفسیر است.

اگر نزد متخصص مغز و اعصابی که آزمایش الکترومیوگرافی را درخواست کرده است حضور داشته باشید، بلافاصله نتایج را بررسی می کنند. با این حال اگر متخصص مراقبت های بهداشتی دیگری این آزمایش را انجام دهد تا زمانی که جلسه بعدی با متخصص مغز و اعصاب برنامه ریزی نشود، نتایج را نخواهند دید.

نکات مهم و مدت زمان انجام تست نوار عصب عضله

مدت زمان انجام این تست بستگی به نوع تست درخواست پزشک معالج دارد و از ۴۵ دقیقه تا ۲ ساعت طول می‌کشد.

قبل از انجام این تست بایستی انتهای اندام مثل دست‌ها و پاهای خود را گرم کنید. اشیا فلزی مثل دستبند یا انگشتر را از اندام‌های خود خارج نمایید و وسایل الکترونیک را خاموش نمایید.

اگر مبتلا به بیماری‌های عفونی مثل ایدز، هپاتیت یا بیماری‌های خونی، نارسایی کلیه و کبد و بیماری‌های قلبی هستید، حتما پزشک خود را مطلع سازید.

همچنین اگر از دارو های رقیق کننده نظیر وارفارین، هپارین و یا پلاویکس استفاده می‌کنید، پزشک را آگاه سازید.

اگر نوار عصب عضله توسط متخصص ماهر و با سوزن‌های با کیفیت انجام شود، درد خاصی ندارد اما ممکن است جای سوزن‌ها مقداری دردناک و یا سوزش‌آور باشد.

این تست عارضه‌ایی ندارد و کلیه بیماران قلبی، خانم‌های باردار و افرادی که دارای فلز در بدن خود هستند می‌توانند از این شیوه درمانی استفاده کنند